راهبرد تنش زدایی در سیاست خارجی ایران (۱۳۸۴-۱۳۶۸)؛ درس هایی برای آینده

Authors

سعید عطار

استادیار گروه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه یزد آذر علی محمدی

کارشناس ارشد روابط بین الملل دانشگاه یزد

abstract

تصمیم گیرندگان سیاست خارجی به عنوان بازیگران عقلانی تلاش می کنند تا با توجه به متغیرهای دو محیط داخلی و خارجی، بهترین راهبردها را برای تحقق بیشترین سطح از منافع اتخاذ کنند. یکی از راهبردهای عقلانی در سیاست خارجی، تنش زدایی است که طی سال های 1368 تا 1384، راهبرد اصلی سیاست خارجی ایران بوده است. در این نوشتار، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و شیوه اسنادی جهت گردآوری اطلاعات به این سؤال اصلی پاسخ می دهیم که چه شباهت ها و تفاوت هایی میان راهبرد تنش زدایی در دو دولت هاشمی و خاتمی وجود دارد. یافته های تحقیق نشان می دهد که هر دو دولت در سیاست های سه گانه راهبرد تنش­زدایی (همزیستی مسالمت آمیز، اعتمادسازی و دیپلماسی)، شباهت اما در ابزارهایی اجرای برخی از این سیاست ها تفاوت داشتند. تجربه این دو دولت نشان می­دهد که متغیرهای خارجی می­توانند راهبرد تنش­زدایی را به شکست بکشانند. این تجربیات، درس های مهمی برای دولت های بعدی دارد که به انتخاب راهبرد تنش­زدایی اقدام می­کنند. استفاده از این تجربیات می­تواند تا حدودی موفقیت آتی این راهبرد را تضمین کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

راهبرد تنش‌زدایی در سیاست خارجی ایران (1384-1368)؛ درس‌هایی برای آینده

تصمیم‌گیرندگان سیاست خارجی به عنوان بازیگران عقلانی تلاش می‌کنند تا با توجه به متغیرهای دو محیط داخلی و خارجی، بهترین راهبردها را برای تحقق بیشترین سطح از منافع اتخاذ کنند. یکی از راهبردهای عقلانی در سیاست خارجی، تنش‌زدایی است که طی سال‌های 1368 تا 1384، راهبرد اصلی سیاست خارجی ایران بوده است. در این نوشتار، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و شیوه اسنادی جهت گردآوری اطلاعات به این سؤال اصلی پاس...

full text

راهبرد امنیتی سیاست خارجی آمریکا و تقابل با استراتژی تنش زدایی جمهوری اسلامی ایران (1384-1376)

در بررسی پارادایم واقعگرایی قدرت نقشی اساسی دارد و به عنوان رمز بقا محسوب می گردد. اما همین امر سبب شکل گیری معمای امنیتی شده که بر اساس آن هیچ کشوری در فضای آنارشیک نمی تواند امنیت مطلق را برای خود تأمین نماید. لذا نوواقعگرایان به جای تأکید بر قدرت؛ بر امنیت تأکید دارند و از نقش نهادها و سازمان های بین المللی تا آنجا که بتوانند میزانی از امنیت را برای آنان به ارمغان بیاورند، حمایت می کنند. واق...

راهبرد سیاست خارجی ایران پس از صدام

ایران پس از سقوط صدام با اتخاذ تصمیم "سیاست کمک به دیگر کشورها" در قالب گسترش همکاری ها با بازیگران اصلی دنیای عرب به ویژه "مصر" و "عربستان سعودی" را در پیش گیرد. حضو ایران با نیروهای ائتلاف  بر سر اوضاع فراگیر امنیتی عراق و افغانستان بخشی از این تلاش ها را تشکیل می داد. ایران امیدوار بود که بدین روش از بروز دوره جدید از رقابت با همسایگان عرب زبان خود و ایجاد معضل امنیتی جدید در روابط خود با آم...

full text

سیاست های دولت وتوسعه سیاسی در ایران (۱۳۸۴-۱۳۶۸)

توسعه سیاسی پدیده ای است که نمی توان تأثیرش را بر حیات اجتماعی - سیاسی جهان امروز، به ویژه در جوامع در حال توسعه، انکار کرد. در فرایند تحقق توسعه سیاسی عوامل گوناگونی ایفای نقش می کنند که در میان آن ها، دولت به عنوان بزرگ ترین و مهم ترین نهاد سیاسی جامعه نقش با اهمیتی بر عهده دارد. سامان این مقاله نیز بر همین امر استوار است؛ یعنی به دنبال مطالعه نسبت میان دولت و توسعه سیاسی است. برای دستیابی به...

full text

دیپلماسی هسته‌ای و راهبرد مصالحه در سیاست خارجی ایران

راهبرد مصالحه در سیاست خارجی دارای آثار و پیامدهای متفاوتی است. مصالحه می‌تواند زمینه‌های گسترش بحران و انتظارات فزایندة بازیگران در محیط منطقه‌ای و بین‌المللی را به‌وجود آورد. سیاست مصالحه به‌عنوان پایان ستیز ایدئولوژیک بین کشورها دانسته و مصالحه را راهبرد تأمین صلح و امنیت از طریق دیپلماسی می‌داند.  مصالحه در شرایطی از اهمیت راهبردی در سیاست خارجی کشورها برخوردار می‌شود که نشانه‌هایی از همکار...

full text

راهبرد سیاست خارجی ایران در توازن قوای منطقه‏ ای

پویایی‏های منطقه‏ای به‏‏ویژه بعد از وقایع بهار عربی، بروز بحران‏های جدید ازجمله در سوریه و عراق و بروز پدیده تروریسم داعش و تضعیف دولت‏ها و به‏تبع بازتعریف نقش بازیگران منطقه‏ای و فرامنطقه‏ای برای پرکردن خلأ قدرت، زمینه‏های شکل‏گیری راهبرد جدیدی در سیاست خارجی ایران را اجتناب‎ناپذیر می‏کند که قابلیت سازگاری با محیط در حال انتقال منطقه‏ای را داشته باشد. فرضیه اصلی این مقاله این است که دو اصل تقو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
سیاست خارجی

جلد ۳۰، شماره ۳، صفحات ۱۶۳-۱۹۱

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023